چه گونه گی برآورد پایگاه اجتماعی - اقتصادی زنان یکی از دشواری های مهم پژوهش در بررسی های جامعه شناسانه درباره ی زنان است. از این رو، هدف اصلی این نوشتار، بررسی متغیرهای در آینده در برآورد پایگاه اجتماعی - اقتصادی زنان، و هم چنین تشریح چه گونه گی تأثیر این متغیرها بر سلامت و بهداشت روانی آنان است. یافته های پژوهش نشان می دهد که پایگاه اجتماعی - اقتصادی زنان وضعیتی چندگانه و دارای چندین بعد است که با توجه به حوزه های چندگانه ی عمومی و خصوصی زنده گی زنان، بر بروز بیماری های روانی آنان تأثیر می گذارد. در نظر این بررسی، طبقه بندی زنان بر پایه ی طبقه ئی که سرپرست مرد خانواده در آن است ناپذیرفتنی نیست، چرا که هنوز بخشی بزرگ از وضعیت اجتماعی - اقتصادی زنان تحت تأثیر ویژه گی های سرپرست مرد خانواده است؛ اما با توجه به لزوم نگرش به تجربه ها و دل بسته گی های زنان، برآورد میزان دست یابی برابر زنان و مردان به منابع همه گانی و فردی، یکی از الگوهای کارآمدی است که با روی کرد بدان، می توان جایگاه زنان را در نظام و لایه بندی اجتماعی تعیین نمود. هم چنین پدیده ی یاد شده سرچشمه ی فشار روانی زنان است و بیماری های روانی افسردگی و اضطراب در آنان پدید می آورد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی منشأ اجتماعی اختلالات روانی زنان، به ویژه افسردگی است. این بررسی با استفاده از مدل علّی/ توصیفی با بهره گیری از روش پیمایش و تکنیک پرسشنامه در زنان 20 تا 60 ساله ساکن شهر تهران انجام شده است. نتایج بررسی نشان می دهد که بیماری روانی افسردگی در زنان از عوامل متعددی تأثیر می گیرد که در شبکه پیچیده ای از روابط علّی با یکدیگر قرار دارند. فشار روانی زنان دارای منشأ اجتماعی است و با ساختارها و نظام اجتماعی ارتباطی وسیع و تنگاتنگ دارد. دست یابی نابرابر زنان به منابع ارزشمند در خانواده، تقسیم جنسیتی کار و نوع روابط قدرت در خانواده همراه با وضعیت اجتماعی/ اقتصادی و متغیرهای مربوط به پیشینه زنان در ایجاد فشارهای روانی در آنها نقش مهمی دارد. فرآیند جامعه پذیری زنان بر اساس صفات منتسب به نقش های جنسیتی زنانه مانند داشتن فشار روانی و فقدان خود اثربخشی در زنان، آنان را برای ابتلا به بیمارهای روانی، به ویژه افسردگی، مستعدتر می سازد. احساس بیگانگی اجتماعی و دوگانگی آگاهی نیز در مقام عوامل اجتماعی مؤثر در بروز بیماری روانی زنان همبستگی معناداری با افسردگی دارند.

این پژوهش با هدف سنجش میزان نشاط اجتماعی زنان اصفهانی بر اساس پایگاه اقتصادی اجتماعی آن ها انجام گرفته است. تحقیق از نوع توصیفی و روش آن پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه زنان 15 تا 65 سال ساکن در شهر اصفهان را شامل می شود که از میان آن ها با استفاده از جدول مورگان، تعداد 395 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای در نمونه آماری قرار گرفتند. داده ها با استفاده از پرسش نامه استاندارد نشاط آکسفورد (OHQ) جمع آوری شد و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون T تک نمونه ای نشان داد که میزان نشاط اجتماعی و ابعاد آن در نمونه پژوهش به طور معنی داری پایین تر از حد متوسط است (05/0>p). نتایج تحلیل واریانس نیز نشان داد، تفاوت میانگین نمرات نمونه بر اساس پایگاه های اقتصادی اجتماعی در عامل نشاط اجتماعی و ابعاد آن شامل رضایت از زندگی، همدلی، چشم انداز مثبت، بهزیستی و عزت نفس، معنادار است (05/0>p). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که پایگاه های اقتصادی اجتماعی و سن، پیش بین های معنی دار نشاط اجتماعی در زنان بودند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش مقابله با اضطراب، افسردگس و حساسیت بین فردی بر سلامت روانی زنان میانسال انجام شد. آزمودنی ها با روش نمونه گیری تصادفی منظم به دو گروه، گروه آزمایش (20 نفر) و گروه گواه (20 نفر) در سال 1389 انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه، فرم کوتاه 31 سوال بسته پاسخ سلامت روانی SCL-90-R دراگوتیس و همکاران (1973) بود. پیش آزمون به طور همزمان در هر دو گروه اجرا شد. سپس دوره آموزشی در 8 جلسه 3 ساعت در هر هفته به گروه آزمایش ارائه گردید. یک هفته بعد از اتمام برنامه ها، مجددا از هر دو گروه به طور همزمان پس آزمون گرفته و یک ماه بعد آزمون پیگیری به طور همزمان انجام شد. به منظور تحلیل آماری داده ها از تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر استفاده به عمل آمد. یافته ها نشان دادند: برنامه های آموزشی مقابله با اضطراب، افسردگی و حساسیت بین فردی بر سلامت روان زنان میانسال تاثیر مثبت دارد. هم چنین، این برنامه ها بر مولفه های سلامت روان (افسردگی، اضطراب و حساسیت بین فردی) موثر بود. به عبارتی، برنامه ها می تواند باعث کاهش قابل ملاحظه اضطراب، حساسیت بین فردی و افسردگی زنان میانسال شود و سلامت روانی را در آنها ارتقا دهد.

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی ویژگی های روانسنجی مقیاس استحکام روانی نوجوانان مک گوئن و همکاران(2016) و آزمون رابطه ی آن با اهمالکاری تحصیلی، اضطراب فراگیر و اضطراب ریاضی در قالب تحلیل مسیر بود.نمونه آماری پژوهش شامل 455 نفر از دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر زنجان بود که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان به صورت حضوری و اجرای کلاسی به مقیاس های مربوطه پاسخ دادند. تجزیه وتحلیل داده ها، به صورت دو فازی و با بکارگیری روش های آماری تحلیل عاملی و تحلیل مسیر انجام شد. در فاز اول پژوهش به بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس استحکام روانی پرداخته شد. نتایج نشان داد یک راه حل شش عاملی، مطابق با شش ویژگی پیشنهادی استحکام روانی یعنی چالش، تعهد، کنترل (زندگی و هیجان) و اعتماد به نفس(توانایی ها و بین فردی)، نسبت به مدل های رقیب بهترین برازش مدل را دارد. به علاوه همسانی درونی کل مقیاس با استفاده از آلفای کرونباخ 81/0 بدست آمد. در فاز دوم پژوهش به آزمون اثرات مستقیم و غیر مستقیم استحکام روانی بر اضطراب(فراگیر و ریاضی) و اهمالکاری تحصیلی با بکارگیری تکنیک آماری تحلیل مسیر پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان که استحکام روانی اثر مستقیم بر اضطراب فراگیر، اضطراب ریاضی و اهمالکاری تحصیلی دارد به علاوه استحکام روانی با میانجی گری اضطراب فراگیر بر اهمالکاری تحصیلی و اضطراب ریاضی اثر غیر مستقیم دارد. پیامد یافته های پژوهش از جمله کاربرد نتایج در مدارس و محیط های تحصیلی و پیشنهادات پژوهشی برای مطالعات آتی مورد بررسی قرار گرفت.

هدف از پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش کلیدی است که پایگاه اجتماعی - اقتصادی چگونه به اقتدارگرایی کشانده می شود؟ برای پاسخ به این سوال کلی از تئوری های لیپست، آدورنو و کوهن بهره گرفته شد و سه فرضیه اصلی به همراه هفت فرضیه فرعی طراحی نموده و مدلی پیشنهاد شده است. روش این پژوهش میدانی بوده و از طریق survey انجام گرفته است و داده ها از 407 دانشجوی دانشگاه شهید چمران اهواز با تکنیک پرسشنامه خودسنجی جمع آوری شده اند. محتوای پرسشنامه از مواد زیر تشکیل شده است: اطلاعات زمینه ای، پایگاه اجتماعی - اقتصادی، کنترل استبدادی والدین، عزت نفس، احساس آنومی و اقتدارگرایی. نتایج نشان داد که پایگاه اجتماعی - اقتصادی به سبب کنترل استبدادی والدین، احساس آنومی بر اقتدارگرایی اثرگذار است. همچنین عزت نفس واسطه اثر کنترل استبدادی بر اقتدارگرایی است. دیگر یافته ها حاکی از همبستگی معنادار بین کلیه متغیرهای تحقیق بود. بجز همبستگی پایگاه اجتماعی - اقتصادی و عزت نفس در این پژوهش جهد شده است اقتدارگرایی به صورت تجربی مورد مطالعه قرار گیرد. یافته ها نشان می دهد که تحلیل های آماری اولا مدل تلفیقی پیشنهادی را تایید می کنند، ثانیا تئوری های به کار گرفته شده در مدل به صورت جداگانه تایید می شوند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

زمینه و هدف: افراد با اختلال اضطراب اجتماعی به عنوان یکی از انواع اختلال های اضطرابی، علایم افسردگی را تجربه می کنند. یکی از عوامل موثر بر اضطراب نیز میزان احساس انسجام روانی است؛ ازاین رو مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی بهزیستی درمانی گروهی بر افسردگی و احساس انسجام روانی دانش آموزان دارای اضطراب اجتماعی انجام شد. روش بررسی: روش پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری را تمامی نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی مشغول به تحصیل در پاییز سال 1398 در مدارس دولتی دخترانه دوره دوم متوسطه در شهرستان بیرجند تشکیل دادند. نمونه مطالعه شده را سی نفر از دانش آموزان دختر مبتلا به اضطراب اجتماعی در دامنه سنی 15تا18 سال تشکیل دادند که از افراد واجد شرایط داوطلب به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. سپس به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه تخصیص یافتند. از مقیاس اضطراب اجتماعی (کانور و همکاران، 2000)، مصاحبه بالینی ساختاریافته (فرست و همکاران، 2007)، پرسش نامه افسردگی بک-ویرایش دوم (بک و همکاران، 1996) و پرسش نامه احساس انسجام (فلنسبرگ-مدسن و همکاران، 2006) در مراحل پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. گروه آزمایش به مدت ده جلسه بهزیستی درمانی گروهی را دریافت کرد؛ اما برای گروه گواه هیچ گونه درمانی ارایه نشد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های خی دو و تحلیل کوواریانس چندمتغیره در نرم افزار SPSS نسخه 24 در سطح معنا داری 0٫, 05=α,صورت گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد، بهزیستی درمانی گروهی به طور معناداری سبب کاهش افسردگی (0٫, 008=p) و افزایش انسجام روانی (0٫, 002=p) دانش آموزان دارای اضطراب اجتماعی در گروه آزمایش درمقایسه با گروه گواه شد. همچنین بهزیستی درمانی گروهی به میزان 24٫, 4درصد بر کاهش افسردگی و 31٫, 3درصد بر افزایش احساس انسجام روانی تاثیر داشت. نتیجه گیری: براساس یافته های مطالعه حاضر نتیجه گیری می شود، تمرین های بهزیستی درمانی گروهی موجب ارتقای وضعیت روان شناختی دانش آموزان دارای اضطراب اجتماعی می شود.